1/2″, 3/8″ veya 1-1/8 gibi acayip şeyler ??

Belli oluyor ki okuyucularımın bir kısmı yabancı kaynaklara ulaşıp oralardan plan, proje vs. faydalanmaya çalışıyorlar. Türkçe  kaynak olmayışı, bu işlere başlamamın nedeni olduğunu hep yazmışımdır. Keşke bir çok insan daha yapsa.

Rahatça bilgiye ulaşabildiğiniz yabancı kaynakların çoğunluğu da Amerika kökenlidir. Bu arkadaşların kullandığı ” Emperyal” denen, yani İngiliz ölçü sisteminin bizi ilgilendiren kısmına biraz bakalım şimdi.

Alışkın olduğumuz “Metrik ölçü sistemi” on ve yüzlerin katı, yani 10 ar 10 ar büyüyüp küçülürken, onlar bu işi 12 ile yapıyorlar diye düşünelim.

Bizim santim muadili olarak arkadaşlarda ” İnç “ var. Türkçesi: parmak !
Bir inç = 2,54 cm
İşareti den den. Yani bir inç 1″ şeklinde yazılıyor.
Şimdi bu bilgiyi koyunuz bir tarafa.

12 inç ediyor 1 ” Foot “ , Türkçesi: ayak
( Bundan sonra kol, bacak falan gelmiyor, beklemeyin.)
Yani 12 inç = 1 foot

Yani 1 foot = 12 x 2.54cm = 30,48 cm
Neymiş 1 foot = 30,48 cm

İşareti ise tek den den: 1′ , 5′ gibi
Bunu da koyun sepete.

Bu ikisinin arasındaki ölçüleri ifade etmek için bizim gibi ondalık değil, kesir kullanıyor bu amcalar. Acayip gelende bu.

Yani bir buçuk inç demek için bizim gibi 1,5 demiyor da 1-1/2 yani bir tam birde yarısı diyorlar. Anlaşıldı mı ?

Çoğu durumda bunların üzerine den den işareti falan da koymadıklarından sizin anlamanız gerekiyor ne yazık ki.

Projelerde böyle bir ölçüyü metreye, santime çevirmek için yanınızda hafıza fonksiyonlu, yani M, M+ ve MR tuşları olan bir hesap makinesi olmasında faide vardır.

Şimdi bir örnek yapalım: 5-5/8
5 tam yani 5 x 2,54cm
Makinede 5 x 2,54 yapıp M+ tuşu ile hafızaya atınız.
Kusuratı için:
5 x 2,54 bölü 8 yapıp yine M+ tuşu ile hafızaya ekleyiniz

MR tuşu ile hafızaya attıklarımızı çağıralım:
14,2875
Yani 14 cm 29 mm eder
Yuvarlarsak bizim 14,3 cm alırız.

Hafızayı kullanmadan yapmak zor oluyor tabi. Unutmadan: MC tuşu ile hafızayı temizlemeden başka işlem yapmayınız.

Elle yapmaya kalkarsanız:
5 tam —-> 5″ x 2,54cm = 12,7 cm

Üzerine ekleyeceğimiz küsürat 5/8″ hesabı ise:
5″ x 2,54cm = 12,7
12,7 cm  / 8 = 1,5875 cm

İkisini topluyoruz: 12,7 + 1,5875 = 14,2875 —-> 14,3 cm

Şimdi işi biraz büyütelim ve yapı planlarına baktığınızı varsayalım.
Burada uyanık olmanız gerekiyor. Çünkü ölçüler büyüdü ve den den işaretleri olmasa da siz anlayacaksınız ki artık inç değil foot konuşuluyor.

Yani planda, bir odanın ortasında 12 x 13 yazıyorsa bu inç değil foot olup yapacağınız iş 12 x 30,48 = 365,76  —-> oda eni 366 cm miş demektir.

Uyarı

Bu hissi geliştirmelisiniz.
Kereste konuşurken 2 x 4 dediklerinde ki ” Two by four “ diye okurlar, kastettikleri inç tir ve bizim 5 x 10 ” Beşeon” dememiz gibidir. Zaten kabaca 5×10 cm eder.  

ANCAK

Aynı dükkanda OSB, kontraplak gibi panel konuşmaya başladığınızda, aynı adam “Two by four ” dediği zaman ölçü foot olur ki, 60 x 122 cm gibi bir ölçü demektir.

Paneller genellikle 4 x 8 dir ve bu da bizim 122 x 244 cm olan eski duralit ve/veya kontraplak standartıdır. Sonradan 183 x 366 cm gibi bir sunta acayip ölçüsü çıkmış idi. Avrupada ise paneller 125 x 250 gibi gider biliyorsunuz.

Kareler

İş alan hesabına gelince doğrudan bir karşılık verip detayına girmemek daha doğru olacak.

1sqf  = 1 foot kare  = 0,090 m2

Yani, 3000 sqf alana sahip bir villa, bizim hesapla:
3000 x 0,090 = 270 m2 villa demektir.

Tersi:

400 m2 villa
400 bölü 0,090 = 4444 sqf villa eder

Küpler

Eğer tutup da oralardan kereste ithal etmeyi düşünmüyorsanız küplere kafa yormayınız. Yok oralardan kereste ithal etmeyi düşünüyor ve hala bu amcaların keresteyi hangi birimlerle sattıklarını, hacim terimlerini ve bunların karşılıklarını bilmiyorsanız, bu işten vazgeçin.